Μια από τις μεγαλύτερες γιορτές του Χριστιανισμού είναι το Πάσχα και κάθε τόπος έχει τα δικά του ήθη κι έθιμα. Από την Μεγάλη Βδομάδα μέχρι την Κυριακή του Πάσχα κάθε τόπος αναβιώνει τα δικά του παραδοσιακά έθιμα με σκοπό να  μαθευτούν και στις νεότερες γενιές.

Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, πως γιορτάζεται το Πάσχα στην περιφέρεια.

Πάσχα στο Άγιο Όρος

Από την αρχή της Μεγάλης Βδομάδας, κάτω από το φως των κεριών, που πραγματικά δημιουργεί μια κατανυκτική ατμόσφαιρα οι μοναχοί και οι προσκυνητές παρακολουθούν με ευλάβεια τη λειτουργία. Μέσα από την τελετουργία όλοι θα έρθουν κοντά στο μυστήριο του θανάτου, της Ανάστασης και έπειτα της αιώνιας ζωής.

Πρωί της Μεγάλης Παρασκευής οι μοναχοί με τους επισκέπτες- προσκυνητές γονατίζουν μπροστά στον Εσταυρωμένο όπου κατεβάζουν το σώμα του Ιησού από τον Σταυρό. Το πορφυρό πανί με το σώμα Του μεταφέρεται από τους μοναχούς στο τραπέζι συμβολισμός για τον Άγιο Τάφο.  Νωρίς το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου έρχεται το μήνυμα της Αναστάσεως και οι ιερείς φορούν λευκά άμφια καθώς ο λίθος από τον τάφο του Ιησού έχει κυλιστεί. Η πρώτη Ανάσταση είναι γεγονός και ο ναός γεμίζει με βάγια και δάφνες.  Το Χριστός Ανέστη ψέλνετε το βράδυ με το φως από τον Πανάγιο Τάφο. Μόλις ολοκληρωθεί η τελετή οι μοναχοί πηγαίνουν στο τραπέζι όπου δειπνούν με ψάρι, χόρτα, κρασί και κόκκινα αυγά. Σ΄ αυτό το ιερό μέρος την Κυριακή του Πάσχα δεν υπάρχουν σούβλες και χοροί μιας και η Ανάσταση σηματοδοτεί το θεμέλιο λίθο της μοναστηριακής ζωής.

Η Ανάσταση στο Θεσσαλικό κάμπο

Στο κάμπο, οι Καραγκούνηδες περίμεναν να πει ο παπάς το «Δεύτε, λάβετε φως» και εκείνος που θα έφτανε πρώτος χτυπούσε την καμπάνα της Εκκλησίας. Σύμφωνα με τις παραδόσεις αυτός που θα χτυπούσε την καμπάνα στη Λαμπρή όλη η χρονιά θα του έφερνε γούρι, στο σπίτι, στα χωράφια αλλά και στα ζώα του.

Την Κυριακή του Πάσχα οι Θεσσαλοί ετοιμάζουν και βάζουν τις σούβλες στη φωτιά, μάλιστα κάποια σπίτια κανονίζουν 2-3 οικογένεια να γιορτάσουν μαζί. Αρνάκι, κατσικάκι, κοκορέτσι και μπομπότα έχουν ακόμα και σήμερα την τιμητική τους.  Το απόγευμα πηγαίνουν στην Εκκλησία να ακούσουν την λειτουργία της Αγάπης και να αφήσουν στο ναό τις πασχαλινές λαμπάδες.

Πάσχα στη Πελοπόννησο

Ξεχωριστός είναι στην ευρύτερη περιοχή της Τσακωνιάς το Πάσχα. Οι κάτοικοι του Τυρού και του Λεωνιδίου εκτοξεύουν με το αναστάσιμο φως χιλιάδες αερόστατα τα οποία πετούν πάνω από το Μυρτώο πέλαγος φτάνοντας υπό καλές καιρικές συνθήκες απέναντι στην Ύδρα και στις Σπέτσες. Ναι, το Λεωνίδιο φημίζεται για τα αερόστατα που πετούν το βράδυ της Ανάστασης –ένα ιδιαίτερο έθιμο που συγκεντρώνει μέχρι σήμερα πολλούς επισκέπτες για να ζήσουν την μαγεία από κοντά. Κυριακή του Πάσχα οι σούβλες με τα αρνιά και τα κοκορέτσια στήνονται στον κήπο του δημαρχείου, όπου γλεντούν μαζί, ντόπιοι κι τουρίστες. Η ακολουθία της Αγάπης γίνεται το απόγευμα, στην πλατεία 25ης Μαρτίου και το Ευαγγέλιο διαβάζεται και στην τσακώνικη διάλεκτο.

Πάσχα στις Κυκλάδες

Οι γιορτές του Πάσχα σηματοδοτούν την έναρξη της τουριστικής σεζόν για τα νησιά μου όπου αναβιώνουν ιδιαίτερα ήθη και έθιμα.

Την Μεγάλη Παρασκευή, στο όμορφο νησί της Ίου, μετά την Αποκαθήλωση, οι νέοι παίζουν τις «μπάλες», ένα παιχνίδι με μικρές, σιδερένιες κόκκινες και πράσινες μπάλες. Κατά την περιφορά των Επιταφίων των δύο Ενοριών του νησιού τα εγκώμια ψάλλονται από χορωδίες γυναικών και κοριτσιών. Ανήμερα Πάσχα, ο Δήμος διοργανώνει γλέντι με αρνιά και κρασί, ενώ τη δεύτερη ημέρα ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ίου αναβιώνει το έθιμο της Κούνιας. Νεαρά κορίτσια του νησιού, ντυμένα με παραδοσιακές στολές, στήνουν κούνιες στο κέντρο της Χώρας και τα παλικάρια τις κουνούν, ενώ οι κοπέλες τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια αγάπης.

Το Μεγάλο Σάββατο, στη Φολέγανδρο, όλα τα σπίτια του νησιού είναι ανοιχτά για να δεχτούν την ευλογία της Παναγίας, όπου η περιφορά διαρκεί τρεις ημέρες. Την Κυριακή του Πάσχα, η εικόνα μεταφέρεται στη Χώρα και τα στενά του Κάστρου, με ομοβροντίες βεγγαλικών. Τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα, η εικόνα ευλογεί και τα σκάφη που βρίσκονται στο λιμάνι και αργά το βράδυ επιστρέφει στο μοναστήρι της Παναγίας για να παραμένει μέχρι το επόμενο Πάσχα.

Τα έθιμα της Κεντρικής Μακεδονία

Κάθε Μεγάλη Παρασκευή, στις Σέρρες, στην περιφορά του Επιταφίου αναβιώνει στη συνοικία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, το έθιμο «Αδώνια».  Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Επιτάφιος πλησιάζει, κάθε νοικοκυρά τοποθετεί στο κατώφλι του σπιτιού της ένα τραπεζάκι, πάνω στο οποίο έχει βάλει θυμίαμα και την εικόνα του Εσταυρωμένου, γεμάτη από πασχαλιές και άλλα άνθη. Επίσης, ετοιμάζεται ένα πιάτο με κριθάρι ή φακή, έθιμο που παραπέμπει στους «Αδώνιδος Κήπους»- σύμφωνα με τη λαογραφική παράδοση, συμβολίζουν τη νιότη που χάνεται γρήγορα και άδικα, όπως και ο Άδωνις που πέθανε από δάγκωμα κάπρου.

Το Πάσχα αναβιώνει στην Καστανούσα Κερκίνης το ποντιακό πασχαλινό έθιμο «αυγομαχίες»- οι  ρίζες βρίσκονται στον Πόντο και συμβολίζει την Ανάσταση του Κυρίου και τη σύγκρουση του καλού με το κακό. Βασικός κανόνας του εθίμου είναι η χρησιμοποίηση μόνο αυγών κότας.
Στην Πέλλα, στο χωριό Μαργαρίτα, τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, πραγματοποιείται το έθιμο «Σπάσιμο των Αυγών» και προσφέρονται στους επισκέπτες εκλεκτά,  τοπικά παραδοσιακά εδέσματα.